रेल्वेकडून नेहमीच आपल्या प्रवाशांसाठी वेगवेगळ्या योजना (Central Railways) रावबल्या जातात. अशातच आता मध्य रेल्वेने देखील आपल्या प्रवासी महिलांसाठी एक नवीन उपक्रम राबवण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यांच्या या निर्णयामुळे अनेक महिला प्रवासांची खूप दिवसांपूर्वीची इच्छा पूर्ण होणार आहे.
अधिक माहितीनुसार येत्या दोन महिन्यांत मध्ये रेल्वेकडून (Central Railways) रेल्वे स्थानकांवर ‘वूमेन पावडर रूम’ (Women Powder Room) म्हणजेच सौंदर्य प्रसाधनगृह उभारण्यात येणार आहेत. या पावडर रूममुळे आरोग्यदायी आणि स्वच्छता सुविधांमध्ये क्रांती होणार आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, लोकमान्य टिळक टर्मिनस, घाटकोपर, कांजूरमार्ग, मुलुंड, ठाणे, मानखुर्द आणि चेंबूर या ७ स्थानकांवर महिला पावडर रूम होणार आहे.
बँडवॅगनमध्ये सामील होणारी नामांकित स्थानकांवरील (Central Railways) नवीनतम महिलांची पावडर रूम ही महिला प्रवाशांना स्वच्छतेची व्यवस्था पुरवण्याच्या क्षेत्रात एक क्रांतिकारी संकल्पना असल्याचे बोलले जात आहे.
(हेही वाचा – Asian Games 2023 : भारताने नेमबाजीत पुन्हा एकदा पटकावले पदक)
पावडर रूम म्हणजे काय?
पावडर रूम (Central Railways) ही मुळात रेल्वे स्टेशन, पेट्रोल पंप, बस स्थानक, मॉल्स इत्यादी सार्वजनिक ठिकाणी महिलांसाठी एक खोली असते ज्यामध्ये स्वच्छतागृह, वॉश बेसिन आणि आरसा असून जिथे महिला शौचालयाचा वापर आणि अगदी काही मेकअप करू शकतात. हे सार्वजनिक शौचालयापेक्षा वेगळे आहे जेथे या सुविधा सामान्यतः उपलब्ध नसतात किंवा पुरेशा सोयीस्कर नसतात.
कशी असेल पावडर रूम?
1. मध्य रेल्वे (Central Railways) मुंबई विभागाने लोकमान्य टिळक टर्मिनस, घाटकोपर, कांजूरमार्ग, मुलुंड, ठाणे, मानखुर्द आणि चेंबूर येथे नॉन-फेअर रेव्हेन्यू अंतर्गत प्रथमच “महिला पावडर रूम” सुरू करण्याची योजना आखली आहे. परवानाधारकाच्या आकांक्षी शौचालयांची स्थापना, संचालन आणि देखभाल या उपक्रमातून ५ वर्षांसाठी वार्षिक रु. ३९.४८ लाख महसूल मिळणे अपेक्षित आहे.
2. प्रत्येक “वूमेन्स पावडर रूम”(Central Railways) मध्ये ५०% क्षेत्र व्यापणारी ४ शौचालये असतील. उर्वरित ५०% क्षेत्र किरकोळ विक्रीसाठी वापरले जाऊ शकते जेथे, परवानाधारकांना किरकोळ किमतीत (MRP) महिला स्वच्छता उत्पादने, सौंदर्य उत्पादने, वैयक्तिक काळजी उत्पादने, सौंदर्यप्रसाधने, भेटवस्तू इ. सारख्या गैर-खाद्य वस्तूंची विक्री करण्याची परवानगी असेल.
3. स्वच्छतागृहे फक्त महिलांसाठी (Central Railways) असतील, तथापि पुरुषांना किरकोळ विक्री क्षेत्रात प्रवेश दिला जाईल आणि महिलांसोबत असल्यास त्यांना टेरेसवर बसण्याची परवानगी असेल.
4. खाद्यपदार्थांची विक्री किंवा वितरण करण्यास परवानगी दिली जाणार नाही. पावडर रुमने केवळ सशुल्क वॉशरूम प्रवेश आणि महिला स्वच्छता उत्पादने, सौंदर्य उत्पादने, वैयक्तिक काळजी उत्पादने, सौंदर्यप्रसाधने, भेटवस्तू इत्यादीसारख्या गैर-खाद्य वस्तूंच्या किरकोळ विक्रीचा व्यवहार केला जाईल.
5. स्थापनेची किंमत. हार्डवेअर, सॉफ्टवेअर, केबलिंग, फॅब्रिकेशन, वीज, मनुष्यबळ आणि इतर खर्चाच्या देखभालीसह ऑपरेशन आणि देखभाल परवानाधारकाकडून केला जाईल.
6. टॉयलेट वापर शुल्क प्रति व्यक्ती, प्रत्येक वेळेस रु. १०/- च्या आत असेल. प्रवासी रु. ३६५/- ची वार्षिक सदस्यता देखील घेऊ शकतात.
7. “वुमेन्स पावडर रूम” (Central Railways) ची व्यवस्था वैध ओळखपत्रांसह सभ्य, सादर करण्यायोग्य, विनम्र कर्मचारी करतील. पावडर रूममध्ये कॅशलेस पेमेंटची तरतूद देखील प्रदान केली जाईल.
8. पावडर रूम, स्वीकृती पत्र मिळाल्याच्या ६१व्या दिवसापासून किंवा ऑपरेशनची वास्तविक तारीख यापैकी जे आधी असेल ते कार्यान्वित होईल.
नॉन-फेअर रेव्हेन्यू अंतर्गत असे अनेक उपक्रम घेतले जात आहेत ज्यामुळे प्रवाशांना फायदा होईल आणि रेल्वेला (Central Railways) मोठा महसूल मिळेल.