- वंदना बर्वे
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा ड्रीम प्रोजेक्ट सेंट्रल व्हिस्टा अंतर्गत नवीन संसद भवनाचे (संसद भवन) काम जवळपास पूर्ण झाले आहे. नवीन संसद भवनाच्या नागरी संरचनेची साफसफाई सुरू झाली आहे. या महिन्याच्या अखेरीस ते पूर्णपणे तयार होईल. मात्र, त्याच्या उद्घाटनाची तारीख अद्याप ठरलेली नाही. पण पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 30 मे रोजीच्या सुमारास संसदेच्या नवीन इमारतीचे उद्घाटन करतील अशी शक्यता वर्तवली जात आहे. या दिवशी केंद्रातील भाजप सरकारला 9 वर्षे पूर्ण होत आहेत.
सेंट्रल व्हिस्टा प्रकल्पांतर्गत राष्ट्रपती भवन ते इंडिया गेट या तीन किमी लांबीच्या रस्त्याचा पुनर्विकास करण्यात आला. गेल्या वर्षी ८ सप्टेंबर रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते त्याचे उद्घाटन करण्यात आले होते. त्याच दिवशी त्यांनी त्याचे नाव बदलून राजपथ ते कर्तव्यपथ असे केले.
(हेही वाचा Shri Trimbakeshwar Temple : “…अन्यथा महाराष्ट्रातील सर्व मंदिरं दोन दिवस बंद ठेवू” – हिंदू महासंघाचा इशारा)
ड्युटी रोड, संसद भवन, पंतप्रधान कार्यालय, गृह, केंद्रीय सचिवालय इमारत आणि उपराष्ट्रपती एन्क्लेव्हदेखील सेंट्रल व्हिस्टा पॉवर कॉरिडॉरचा भाग आहेत. हे केंद्र सरकारची एजन्सी सीपीडब्ल्यूडी बनवत आहे. 64 हजार 500 चौरस मीटरमध्ये बांधलेली ही इमारत 4 मजली आहे. तिला 3 दरवाजे आहेत, त्यांना ज्ञानद्वार, शक्तीद्वार आणि कर्मद्वार अशी नावे आहेत. खासदार आणि व्हीआयपींसाठी स्वतंत्र प्रवेश आहे. नवीन इमारत जुन्या इमारतीपेक्षा 17 हजार चौरस मीटर मोठी आहे. त्यावर भूकंपाचा परिणाम होणार नाही. त्याची रचना एचसीपी डिझाइन, प्लॅनिंग आणि मॅनेजमेंट प्रायव्हेट लिमिटेडने तयार केली आहे. त्याचे शिल्पकार बिमल पटेल आहेत. नवीन इमारतीचे प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे संविधान सभागृह. या सभागृहात संविधानाची प्रत ठेवण्यात येणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे. याशिवाय महात्मा गांधी, जवाहरलाल नेहरू, सुभाषचंद्र बोस, देशाच्या पंतप्रधानांचे मोठे फोटोही लावण्यात आले आहेत. 15 जानेवारी 2021 रोजी नवीन त्रिकोणी आकाराच्या संसद भवनाचे बांधकाम सुरू झाले. ही इमारत गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये पूर्ण होणार होती. नवीन संसद भवनाची पायाभरणी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते 10 डिसेंबर 2020 रोजी करण्यात आली. तेव्हा ते म्हणाले होते की, जेव्हा भारत आपल्या स्वातंत्र्याची 75 वर्षे साजरी करेल तेव्हा संसदेच्या नवीन इमारतीपेक्षा सुंदर काहीही असू शकत नाही.
- सध्या लोकसभेची आसनक्षमता 590 आहे. नवीन लोकसभेत 888 आसने आहेत आणि व्हिजिटर्स गॅलरीत 336 पेक्षा जास्त लोक बसू शकतात.
- सध्या राज्यसभेची आसनक्षमता 280 आहे. नवीन राज्यसभेत 384 आसने आहेत आणि अभ्यागत गॅलरीत 336 पेक्षा जास्त लोक बसू शकतील.
- लोकसभेत एवढी जागा असेल की दोन्ही सभागृहांच्या संयुक्त अधिवेशनादरम्यान लोकसभेतच 1272 हून अधिक खासदार एकत्र बसू शकतील.
- संसदेच्या प्रत्येक महत्त्वाच्या कामासाठी स्वतंत्र कार्यालये असतील. अधिकारी व कर्मचाऱ्यांसाठी हायटेक कार्यालयाची सुविधा असेल.
- कॅफे आणि जेवणाचे क्षेत्रही हायटेक असेल. समितीच्या बैठकीच्या विविध दालनांमध्ये हायटेक उपकरणे बसविण्यात आली आहेत.
- कॉमन रूम, लेडीज लाउंज आणि व्हीआयपी लाउंज देखील आहेत.