World Theatre Day 2024 : काय आहे जागतिक रंगभूमी दिनाचा इतिहास?

जागतिक रंगभूमी दिन (World Theatre Day) २७ मार्च रोजी जगभरात साजरा केला जातो. सर्व थिएटर कलाकारांसाठी हा सर्वात खास दिवस आहे. हा दिवस १९६१ मध्ये साजरा करण्यास सुरुवात झाली. जागतिक रंगभूमी दिनाचे आयोजन करण्याचा उद्देश लोकांना रंगभूमीचे महत्त्व आणि त्याचा सामाजिक परिणाम याविषयी जागरूक करणे हा आहे. हा दिवस जगभरातील कलाकारांना समर्पित आहे. रंगभूमीशी संबंधित सर्व कलाकारांसाठी हा दिवस खूप खास आहे. रंगभूमीचे महत्त्व सांगण्यासाठी, लोकांना जागृत करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो. समाजाच्या विकासासाठी रंगभूमी का महत्त्वाची आहे हे या दिवशी लोकांना सांगितले जाते. (World Theatre Day 2024)

भारतातील रंगभूमीचा इतिहास खूप जुना मानला जातो. रंगभूमीची कला प्रथम भारतात विकसित झाली. ऋग्वेदातील काही सूत्रांमध्ये यम आणि यमी, पुरुरवा आणि उर्वशी इत्यादींमधील काही संवाद आहेत. हे संवाद वाचून अनेक अभ्यासक म्हणतात की नाटकाची सुरुवात इथूनच झाली असावी. भरतमुनींनी नाट्यकलेला शास्त्रीय स्वरूप दिले आहे. “नाट्य कलेची उत्पत्ती दैवी आहे, म्हणजेच दु:खमुक्त सत्ययुगानंतर, त्रेतायुगाच्या प्रारंभी, देवांनी ब्रह्मदेवाला अशी रचना करण्याची प्रार्थना केली.” असे भरत मुनींनी त्यांच्या नाट्यशास्त्रात म्हटले आहे. (World Theatre Day 2024)

(हेही वाचा – Worli Koliwada : वरळीतील मच्छिमारांच्या नौकेचे होते नुकसान, महापालिका बांधणार मोठी संरक्षक भिंत)

यांनी लिहिला जागतिक रंगभूमी दिनानिमित्त पहिला संदेश

आंतरराष्ट्रीय रंगमंच संस्थेने १९६१ साली जागतिक रंगभूमी दिनाची (World Theatre Day) स्थापना केली. ही संस्था युनेस्कोची सहयोगी संस्था आहे, जी जगभरात रंगभूमीला प्रोत्साहन देते. १९६२ मध्ये प्रसिद्ध नाटककार जीन कॉक्ट्यू यांनी जागतिक रंगभूमी दिनानिमित्त (World Theatre Day) पहिला संदेश लिहिला, ज्यामध्ये त्यांनी रंगभूमीचे महत्त्व आणि रंगभूमीची समाजावर प्रभाव टाकण्याची क्षमता यावर प्रकाश टाकला. (World Theatre Day 2024)

पॅरिसमध्ये आयोजित ‘थिएटर ऑफ नेशन्स’ सीझनच्या उद्घाटनाच्या वर्धापन दिनानिमित्त २७ मार्च हा दिवस जागतिक रंगभूमी दिन म्हणून निवडण्यात आला. हा दिवस साजरा करण्यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे लोकांमध्ये रंगभूमीबद्दल जागरुकता आणणे आणि त्यांना रंगभूमीचे महत्त्व पटवून देणे. रंगमंच केवळ लोकांचे मनोरंजन करत नाही तर त्यांना सामाजिक प्रश्नांची जाणीव करून देतो. या दिवशी सादर केलेल्या देशातील कलाकारांचा संदेश सुमारे ५० भाषांमध्ये अनुवादित केला जातो आणि जगभरातील वर्तमानपत्रांमध्ये प्रकाशित केला जातो. (World Theatre Day 2024)

हेही पहा –