Raigad Killa: वास्तुशास्त्रीय चमत्कार आणि ऐतिहासिक महत्त्व

रायगड किल्ला (Raigad Killa) 1674 ते 1818 पर्यंत मराठा साम्राज्याची राजधानी होता. सह्याद्रीच्या पर्वतरांगांमध्ये हा किल्ला आहे आणि भारतीय इतिहासातील सर्वात महत्वाचा किल्ला मानला जातो. किल्ला चांगला संरक्षित आहे. रायगड किल्ला ज्याला रायरी किंवा रायरी किल्ला म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारतातील महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील महाड शहराजवळील सह्याद्री पर्वत रांगेत वसलेला एक भव्य डोंगरी किल्ला आहे. पायथ्यापासून 2,700 फूट (820 मीटर) उंचीवर आणि समुद्रसपाटीपासून 4,449 फूट (1,356 मीटर) उंचीवर उभा असलेला रायगड किल्ला आजूबाजूच्या लँडस्केपची चित्तथरारक विहंगम दृश्ये देतो. त्याचे मोक्याचे स्थान आणि मजबूत संरक्षणामुळे तो दख्खनच्या पठारावरील सर्वात मजबूत किल्ल्यांपैकी एक बनला.

ऐतिहासिक महत्त्व

रायगड किल्ल्याला (Raigad Killa) प्रचंड ऐतिहासिक महत्त्व आहे. कारण या किल्ल्याने महान छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळात मराठा साम्राज्याची राजधानी म्हणून काम केले. १६७४ मध्ये, छत्रपती शिवाजी महाराज यांचा मराठा राज्याचा राजा म्हणून राज्याभिषेक झाला आणि रायगड किल्ला त्याच्या प्रशासकीय आणि लष्करी कारवायांचे केंद्र बनला. त्याच्या कारकिर्दीत, मराठा साम्राज्याची भरभराट झाली आणि पश्चिम आणि मध्य भारताच्या महत्त्वपूर्ण भागापर्यंत पोहोचून बराच विस्तार झाला.

आर्किटेक्चरल वैशिष्ट्ये

रायगड किल्ला (Raigad Killa) हा मराठा काळातील स्थापत्यकौशल्याचा पुरावा आहे. त्याच्या बांधकामाची देखरेख स्वतः छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी केली होती, त्यांचे मुख्य अभियंता हिरोजी इंदुलकर यांच्या समवेत. तटबंदी, बुरुज आणि प्रवेशद्वारांच्या अनेक स्तरांसह किल्ल्याचा लेआउट त्याच्या बचावात्मक क्षमता वाढवण्यासाठी रणनीतिकदृष्ट्या तयार केला गेला आहे.

(हेही वाचा Nexalist : मुंबईसह ५ शहरे नक्षलवाद्यांच्या हिटलिस्टवर; काय आहे पोलिसांचा अहवाल?)

रायगड किल्ल्यावर प्रवेश

रायगड किल्ल्यावर पोहोचण्यासाठी थोडे प्रयत्न करावे लागतील, सुमारे 1,737 पायऱ्या चढणे हा मार्ग तुम्ही  निवडू शकतात, जे एक निसर्गरम्य आणि उत्साहवर्धक अनुभव देतात. वैकल्पिकरित्या, रायगड रोपवे हा एक सोयीस्कर पर्याय आहे, जो 2,460 फूट (750 मीटर) लांबीचा हवाई ट्रामवे आहे, जो पर्यटकांना अवघ्या चार मिनिटांत गडावर पोहोचवतो.

किल्ल्यावर प्रवेश वेळ 

रायगड किल्ला पहाटे 9:00 ते संध्याकाळी 5:00 पर्यंत अभ्यागतांसाठी वर्षभर खुला असतो. ऑक्टोबर ते मार्च या थंड महिन्यांमध्ये भेट देण्याचा सर्वोत्तम काळ असतो, जेव्हा हवामान आल्हाददायक असते आणि दृश्ये विशेषतः आश्चर्यकारक असतात.