National Panchayati Raj Day म्हणजे काय? हा दिवस का साजरा केला जातो?

दरवर्षी २४ एप्रिल रोजी देशभरात “राष्ट्रीय पंचायती राज दिन” (National Panchayati Raj Day) साजरा केला जातो. हा दिवस भारतीय संविधानाच्या ७३ व्या घटनादुरुस्ती कायदा, १९९२ ला मंजूर झाला, जो २४ एप्रिल १९९३ पासून लागू झाला. राष्ट्रीय पंचायत दिनाचा कार्यक्रम २०१० मध्ये सुरू झाला. संविधान (७३ वा सुधारणा) कायदा, १९९२ लागू झाला त्या ऐतिहासिक दिवसाची आठवण म्हणून दरवर्षी २४ एप्रिल रोजी राष्ट्रीय पंचायती राज दिन साजरा केला जातो. हा कायदा पंचायती राज संस्थांना (पीआरआय) संवैधानिक दर्जा प्रदान करतो आणि त्यांना तळागाळात स्व-शासन संस्था म्हणून काम करण्याचा अधिकार देतो. (National Panchayati Raj Day)

(हेही वाचा – BMC जिमखान्याच्या जागेवर उभारणार टाऊनहॉल जिमखाना, महालक्ष्मी येथे उभारणार क्रीडाभवन; कसे असेल जाणून घ्या)

गाव, तालुका आणि जिल्हा पंचायती राज व्यवस्थेअंतर्गत येतात. भारतात पंचायत राज व्यवस्था प्राचीन काळापासून अस्तित्वात आहे. भारतीय संविधानाच्या कलम ४० मध्ये राज्यांना पंचायती स्थापन करण्याचे निर्देश दिले आहेत. १९९१ मध्ये, ७३ व्या घटनादुरुस्ती कायद्यानुसार, १९९२ अंतर्गत पंचायत राज संस्थेला संवैधानिक मान्यता देण्यात आली. बलवंत राय मेहता समिती (१९५७) आणि अशोक मेहता समिती (१९७७) यांच्या शिफारशी ही या प्रणालीच्या अंमलबजावणीची प्रमुख कारणे होती. (National Panchayati Raj Day)

(हेही वाचा – Pahalgam Terrorist Attack अडकलेल्या प्रवाशांसाठी कटरा ते नवी दिल्ली विशेष रेल्वे)

हा कायदा २४ एप्रिल १९९३ पासून लागू झाला. पंचायती राज ही भारतातील स्थानिक प्रशासनाची तीन-स्तरीय प्रणाली आहे ज्यामध्ये गाव पातळीवर ग्रामपंचायती, ब्लॉक पातळीवर पंचायत समित्या आणि जिल्हा पातळीवर जिल्हा परिषदा असतात. या प्रणालीचे उद्दिष्ट स्थानिक पातळीवर सत्ता आणि संसाधनांचे विकेंद्रीकरण करणे आणि सहभागी लोकशाही, सामाजिक न्याय आणि समावेशक विकासाला प्रोत्साहन देणे असे आहे. (National Panchayati Raj Day)

हेही पहा –