Join Indian Navy : भारतीय नौदलात कसे सहभागी व्हावे?

भारतीय नौदल हे देशाच्या सागरी सीमांचे रक्षण करणारे एक महत्त्वाचे सशस्त्र दल आहे. नौदलात सहभागी होऊन देवाची सेवा करणे हे अनेकांचे स्वप्न असते. जर तुम्हालाही या सेवेत सामील व्हायचे असेल, तर येथे तुम्हाला आवश्यक माहिती मिळेल. (Join Indian Navy)

पात्रता निकष (Eligibility Criteria):

भारतीय नौदलात सहभागी होण्यासाठी विविध पदांनुसार वेगवेगळे पात्रता निकष आहेत. मुख्यत्वेकरून हे निकष शिक्षण, वय, शारीरिक क्षमता आणि वैवाहिक स्थितीवर आधारित असतात.

(हेही वाचा – काँग्रेसच्या टीकेला Shashi Tharoor यांनी दिले प्रत्युत्तर; म्हणाले, भारतात…)

1. शिक्षण (Education):

• अधिकारी संवर्ग (Officer Cadre): या पदांसाठी साधारणपणे १२वी (PCM सह) किंवा अभियांत्रिकी (Engineering), पदवीधर (Graduate) असणे आवश्यक आहे. काही विशिष्ट शाखांसाठी (उदा. मेडिकल) संबंधित विषयातील पदवी लागते.
• नाविक संवर्ग (Sailor Cadre): या पदांसाठी किमान 10वी किंवा 12वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.

2. वय (Age):

• वयोमर्यादा पदांनुसार भिन्न असते. साधारणपणे 17 ते 25 वर्षे ही वयोमर्यादा नाविक पदांसाठी असते, तर अधिकारी पदांसाठी ती 19 ते 27 वर्षांपर्यंत असू शकते. काही विशिष्ट पदांसाठी किंवा आरक्षित गटांसाठी वयात सवलत दिली जाते.

3. शारीरिक क्षमता (Physical Standards):

• उंची (Height), छाती (Chest), वजन (Weight) आणि दृष्टी (Eyesight) याबाबत निश्चित निकष आहेत. उमेदवारांनी शारीरिकदृष्ट्या सुदृढ असणे बंधनकारक आहे.

4. वैवाहिक स्थिती (Marital Status):

• काही पदांसाठी अविवाहित असणे आवश्यक असते.

नौदलात सामील होण्याचे मार्ग (Ways to Join Indian Navy):

भारतीय नौदलात सहभागी होण्याचे मुख्यत्वे दोन मार्ग आहेत:

अ) अधिकारी संवर्ग (Officer Cadre): अधिकारी पदांसाठी विविध प्रवेश योजना (Entry Schemes) आहेत:

1. राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (National Defence Academy – NDA):

   • 10वी किंवा 12वी उत्तीर्ण असलेले विद्यार्थी (PCM सह) या परीक्षेस बसू शकतात.
   • ही परीक्षा UPSC (Union Public Service Commission) द्वारे वर्षातून दोनदा घेतली जाते.
   • परीक्षेत उत्तीर्ण झाल्यानंतर SSB (Services Selection Board) मुलाखत आणि वैद्यकीय तपासणी होते.
   • NDA मध्ये प्रशिक्षण पूर्ण केल्यानंतर उमेदवारांना पदवी मिळते आणि ते नौदलात अधिकारी म्हणून नियुक्त होतात.

2. संयुक्त संरक्षण सेवा परीक्षा (Combined Defence Services Examination – CDSE):

   • पदवीधर (कोणत्याही शाखेतील) या परीक्षेस बसू शकतात.
   • ही परीक्षा देखील UPSC द्वारे वर्षातून दोनदा घेतली जाते.
   • यामध्ये लेखी परीक्षा, SSB मुलाखत आणि वैद्यकीय तपासणी असते.

3. कार्यकारी शाखा प्रवेश (Executive Branch Entries):

   • शॉर्ट सर्विस कमिशन (SSC) आणि परमनंट कमिशन (PC): अभियांत्रिकी, कायदा, शिक्षण, माहिती तंत्रज्ञान इत्यादी क्षेत्रातील पदवीधर किंवा पदव्युत्तर पदवीधर यासाठी अर्ज करू शकतात. थेट SSB मुलाखतीद्वारे निवड प्रक्रिया असते.
   • यूनिवर्सिटी एंट्री स्कीम (UES): अभियांत्रिकीच्या शेवटच्या वर्षातील विद्यार्थी यासाठी अर्ज करू शकतात.

4. शैक्षणिक शाखा (Education Branch), लॉजिस्टिक्स (Logistics) आणि एअर ट्रॅफिक कंट्रोल (ATC):

   • यासाठी विशिष्ट पदव्या आवश्यक असतात आणि निवड प्रक्रिया SSB मुलाखतीद्वारे होते.

ब) नाविक संवर्ग (Sailor Cadre): नाविक पदांसाठी विविध प्रवेश योजना आहेत:

1. अग्निवीर (Agniveer):

   • सरकारच्या नवीन ‘अग्निपथ’ योजनेअंतर्गत नाविक पदांसाठी भरती होते.
   • पात्रता: 10वी किंवा 12वी उत्तीर्ण (विषयांनुसार).
   • निवड प्रक्रिया: संगणक आधारित परीक्षा (CBT), शारीरिक क्षमता चाचणी (PFT), वैद्यकीय तपासणी.
   • सेवा कालावधी: 4 वर्षांसाठी. यानंतर 25% अग्निवीरांना कायमस्वरूपी सेवेत घेतले जाते.

2. सीनियर सेकंडरी रिक्रूट्स (SSR):

   • 12वी (PCM सह) उत्तीर्ण असलेल्या उमेदवारांसाठी.
   • लेखी परीक्षा, शारीरिक क्षमता चाचणी (PFT) आणि वैद्यकीय तपासणी.

3. आर्टिफिशर अप्रेंटिस (AA):

   • 12वी (PCM सह, उच्च टक्केवारीसह) उत्तीर्ण असलेल्या उमेदवारांसाठी.
   • यासाठी जास्त तांत्रिक ज्ञान आवश्यक असते. निवड प्रक्रिया SSR प्रमाणेच असते.

4. मॅट्रिक रिक्रूट्स (MR):

   • 10वी उत्तीर्ण असलेल्या उमेदवारांसाठी.
   • लेखी परीक्षा, शारीरिक क्षमता चाचणी (PFT) आणि वैद्यकीय तपासणी.

अर्ज कसा करावा (How to Apply):

• भारतीय नौदलाच्या अधिकृत वेबसाइट www.joinindiannavy.gov.in ला नियमित भेट द्या.
• भरती अधिसूचना (Recruitment Notifications) तपासा.
• ऑनलाइन अर्ज सादर करा.
• आवश्यक कागदपत्रे आणि शुल्क भरा.

तयारी कशी करावी (How to Prepare):

• अभ्यास: परीक्षा पॅटर्ननुसार अभ्यास करा. सामान्य ज्ञान, गणित, विज्ञान, इंग्रजी आणि तर्कशक्ती यावर लक्ष केंद्रित करा.
• शारीरिक क्षमता: नियमित व्यायाम करा, धावण्याचा सराव करा, पुश-अप्स आणि सिट-अप्सचा सराव करा.
• मुलाखत कौशल्ये (SSB साठी): नेतृत्व गुण, टीमवर्क, संवाद कौशल्ये आणि समस्या सोडवण्याच्या क्षमतेवर काम करा.
• वेळेचे व्यवस्थापन: परीक्षेच्या तयारीसाठी आणि शारीरिक तंदुरुस्तीसाठी वेळेचे योग्य नियोजन करा.

भारतीय नौदलात सेवा करण्याची संधी मिळवणे हे खूप अभिमानाचे आणि सन्मानाचे काम आहे. योग्य नियोजन, कठोर परिश्रम आणि सातत्यपूर्ण तयारीने तुम्ही तुमचे हे स्वप्न पूर्ण करू शकता. (Join Indian Navy)

हेही पहा –