iPhone Production in India : ट्रम्प यांनी विरोध करूनही ॲपलला आयफोन भारतातच का बनवायचे आहेत?

• ऋजुता लुकतुके

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ॲपलचे सीईओ टीम कूक यांना ॲपलची उत्पादनं भारतात न बनवता अमेरिकेतच बनवण्याच सल्ला दिला आहे. अमेरिका फर्स्ट या धोरणाची आठवण त्यांनी कूक यांना करून दिली आहे. पण, अजून तरी कूक यांनी त्यांना सकारात्मक प्रतिसाद दिलेला नाही. गुरुवारी कतारची राजधानी दोहा येथे व्यावसायिक नेत्यांसोबत झालेल्या कार्यक्रमात ट्रम्प यांनी अ‍ॅपलच्या सीईओंसोबत झालेल्या संभाषणाची माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, ॲपल आता अमेरिकेत उत्पादन वाढवेल. ट्रम्प यांच्या मते, ॲपलने फक्त भारतीय बाजारपेठेला लक्ष्य करण्यासाठी भारतात कारखाना बांधावा. (iPhone Production in India)

त्याच वेळी, ट्रम्प यांनी कार्यक्रमात असेही म्हटले की भारताने आम्हाला व्यापारात शून्य शुल्क कराराची ऑफर दिली आहे. ते म्हणाले की, भारत आमच्याकडून व्यापारात कोणतेही शुल्क आकारण्यास तयार नाही. अ‍ॅपलचे सीईओ टीम कूक यांनी अलीकडेच एका मुलाखतीत म्हटले आहे की, अमेरिकेच्या बाजारपेठेत विकले जाणारे ५०% आयफोन भारतात तयार केले जात आहेत. एप्रिल-जून तिमाहीत अमेरिकेत विकल्या जाणाऱ्या आयफोनसाठी भारत हा मूळ देश बनेल, असे कुक म्हणाले. त्यांनी सांगितले की एअरपॉड्स, अ‍ॅपल वॉच सारखी इतर उत्पादने देखील बहुतेक व्हिएतनाममध्ये तयार केली जात आहेत. (iPhone Production in India)

(हेही वाचा – Operation Sindoor :    भारतीय सेनेने पुरावे देऊनही कर्नाटक काँग्रेस आमदाराने ओकली गरळ; म्हणाले….)

चीनच्या तुलनेत कमी दरांमुळे कंपनी भारत आणि व्हिएतनामला प्राधान्य देत आहे. चीनमधील उच्च आयात शुल्काच्या तुलनेत भारत आणि व्हिएतनाममधून आयातीवर फक्त १०% कर आहे. फायनान्शियल टाईम्सच्या वृत्तानुसार, अॅपल चीनवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी त्याची पुरवठा साखळी चीनबाहेर हलवण्यावर बऱ्याच काळापासून काम करत आहे. जर अॅपलने या वर्षाच्या अखेरीस त्यांची असेंब्ली भारतात हलवली तर २०२६ पासून दरवर्षी येथे ६ कोटींहून अधिक आयफोन तयार होतील. हे सध्याच्या क्षमतेच्या दुप्पट आहे. (iPhone Production in India)

आयफोनच्या उत्पादनात सध्या चीनचे वर्चस्व आहे. आयडीसीच्या मते, २०२४ मध्ये कंपनीच्या जागतिक आयफोन शिपमेंटमध्ये याचा वाटा अंदाजे २८% असेल असा अंदाज होता. अमेरिकेच्या बाजारपेठेत विकल्या जाणाऱ्या आयफोनचे उत्पादन चीनबाहेर हलवल्याने कंपनीला उच्च शुल्क टाळण्यास मदत होईल. मार्च २०२४ ते मार्च २०२५ या १२ महिन्यांत, ॲपलने भारतात २२ अब्ज डॉलर्स (सुमारे ₹१.८८ लाख कोटी) किमतीचे आयफोन तयार केले. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ६०% वाढ झाली आहे. (iPhone Production in India)

(हेही वाचा – Sanatan Rashtra Shankhnad Mahotsav च्या निमित्ताने गोव्यात भव्य वाहन फेरी; देशभरातील हजारो भक्तांचा उत्स्फूर्त सहभाग!)

या काळात, ॲपलने भारतातून १७.४ अब्ज डॉलर्स (सुमारे ₹१.४९ लाख कोटी) किमतीचे आयफोन निर्यात केले. त्याच वेळी, जगातील प्रत्येक ५ आयफोनपैकी एक आता भारतात तयार केला जात आहे. भारतात, तामिळनाडू आणि कर्नाटकमधील कारखान्यांमध्ये आयफोन तयार केले जातात. फॉक्सकॉन त्याचे सर्वाधिक उत्पादन करते. फॉक्सकॉन हा अॅपलचा सर्वात मोठा उत्पादन भागीदार आहे. याशिवाय, टाटा इलेक्ट्रॉनिक्स आणि पेगाट्रॉन देखील उत्पादन करतात. २०२४ च्या आर्थिक वर्षात अॅपलची स्मार्टफोन विक्री ८ अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचली. तर त्याचा बाजारातील वाटा फक्त ८% होता. भारतातील उदयोन्मुख मध्यमवर्गीयांमध्ये आयफोन अजूनही एक लक्झरी वस्तू आहे. त्यामुळे येथील बाजारपेठ वाढण्याची अपेक्षा आहे. (iPhone Production in India)

ॲपलला चीनवरील अवलंबित्व कमी करायचे आहे. भू-राजकीय तणाव, व्यापार वाद आणि कोविड-१९ लॉकडाऊन यासारख्या समस्यांमुळे, कंपनीला असे वाटले की एकाच क्षेत्रावर जास्त अवलंबून राहणे योग्य नाही. या बाबतीत, भारत अॅपलसाठी कमी जोखीम असलेला पर्याय असल्याचे सिद्ध होत आहे. भारत चीनपेक्षा कमी किमतीत कामगार पुरवतो, ज्यामुळे तो आर्थिकदृष्ट्या अधिक आकर्षक बनतो. याव्यतिरिक्त, स्थानिक पातळीवर उत्पादन केल्याने कंपनीला इलेक्ट्रॉनिक्सवरील उच्च आयात खर्च टाळण्यास मदत होते. भारताच्या मेक इन इंडिया उपक्रम आणि उत्पादन संलग्न उपक्रम (पीएलआय) योजना स्थानिक उत्पादन वाढवण्यासाठी कंपन्यांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करतात. या धोरणांमुळे फॉक्सकॉन आणि टाटा सारख्या अॅपलच्या भागीदारांना भारतात अधिक गुंतवणूक करण्यास प्रोत्साहन मिळाले आहे. (iPhone Production in India)

(हेही वाचा – IPL vs PSL : पीएसएलची पुन्हा नाचक्की; कुशल मेंडिस पीएसएल सोडून आयपीएलकडे)

भारत हा जगातील सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या स्मार्टफोन बाजारपेठांपैकी एक आहे. स्थानिक उत्पादनामुळे अॅपलला ही मागणी चांगल्या प्रकारे पूर्ण करण्यास मदत होते, तसेच त्याचा बाजारातील वाटा वाढतो, जो सध्या सुमारे ६-७% आहे. अॅपल भारतात बनवलेल्या त्यांच्या ७०% आयफोनची निर्यात करते, ज्यामुळे चीनच्या तुलनेत भारतातील कमी आयात शुल्काचा फायदा होतो. २०२४ मध्ये भारतातून आयफोन निर्यात १२.८ अब्ज डॉलर्स पर्यंत पोहोचली. येणाऱ्या काळात त्यात आणखी वाढ होण्याची अपेक्षा आहे. अनुभवाच्या बाबतीत भारताचे कामगार दल चीनपेक्षा मागे आहे, परंतु त्यात लक्षणीय सुधारणा होत आहे. फॉक्सकॉनसारखे अॅपलचे भागीदार उत्पादन गरजा पूर्ण करण्यासाठी कामगारांना प्रशिक्षण देत आहेत आणि कर्नाटकातील २.७ अब्ज अमेरिकन डॉलरच्या उफक्रमात सुविधांचा विस्तार करत आहेत. (iPhone Production in India)

हेही पहा –