२०१४ मध्ये जेव्हा नरेंद्र मोदींनी पंतप्रधानपदाची शपथ घेतली, तेव्हा देशाला निर्णायक नेतृत्वाची गरज होती. आर्थिक अनिश्चितता, धोरणात्मक पंगुत्व आणि भ्रष्टाचाराच्या प्रकरणांमुळे जनता निराश झाली होती. अशा वेळी गुजरातचे तत्कालीन मुख्यमंत्री नरेंद्र मोदी राष्ट्रीय मंचावर आशेचा किरण म्हणून उदयास आले. (11 years of Modi Government) एका चहावाल्यापासून देशाच्या सर्वोच्च नेतृत्वापर्यंतचा त्यांचा प्रवास केवळ प्रेरणादायकच नाही, तर त्यांनी देशाच्या जनतेसोबत वाटून घेतलेल्या विश्वास आणि वचनबद्धतेची ही कहाणी आहे. गेल्या ११ वर्षांत पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाखाली भारताने प्रत्येक क्षेत्रात उल्लेखनीय प्रगती केली आहे, मग तो पायाभूत सुविधांचा विकास असो, आर्थिक वाढ, गरीब कल्याण, सांस्कृतिक पुनरुत्थान, तरुणांचे सक्षमीकरण किंवा जागतिक स्तरावर भारताची भूमिका.
(हेही वाचा – Mumbai Airport Smuggling Case : वन्यजीव तस्करीचा भांडाफोड; बँकॉकहून परतणाऱ्या व्यक्तीच्या बॅगेत आढळले ‘हे’ दुर्मिळ प्राणी )
भ्रष्टाचारमुक्त शासन आणि निर्णायक नेतृत्व
पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या (PM Narendra Modi) ११ वर्षांच्या कार्यकाळातील सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे भ्रष्टाचारमुक्त शासन. इतका प्रदीर्घ काळ सर्वोच्च पदावर असूनही मोदींवर वैयक्तिक स्तरावर भ्रष्टाचाराचा कोणताही आरोप लागला नाही, जी भारतीय राजकारणातील एक दुर्मिळ उपलब्धी आहे. त्यांच्या नेतृत्वाखाली सरकारने “न खाऊंगा, न खाने दूंगा” (ना मी खाणार, ना इतरांना खाऊ देणार) या तत्त्वावर चालत प्रशासनात पारदर्शकता, जबाबदारी आणि कार्यक्षमता यांना प्राधान्य दिले. आणखी एक उल्लेखनीय बाब म्हणजे मोदी सरकारने राजकीय स्थैर्याबरोबरच निर्णायक प्रशासनाचे उदाहरण घालून दिले. सलग तीन वेळा पूर्ण बहुमताचे सरकार स्थापन करून नरेंद्र मोदींनी हे सिद्ध केले की, जर नेतृत्वाला जनतेचा विश्वास संपादन करता आला, तर लोकशाहीत दीर्घकाळ स्थिरता शक्य आहे.
गरिबांचे सक्षमीकरण आणि जनकल्याणकारी योजना
- प्रधानमंत्री आवास योजना (Pradhan Mantri Awas Yojana, पीएमएवाय): गरिबांना पक्की घरे देण्याचे वचन पूर्ण करत सरकारने आतापर्यंत ४ कोटींहून अधिक घरांचे बांधकाम केले आहे. ही योजना विशेषतः महिलांच्या नावावर नोंदणीला प्रोत्साहन देते, ज्यामुळे महिला सक्षमीकरणालाही बळ मिळाले.
- उज्ज्वला योजना: आठ कोटींहून अधिक बीपीएल (दारिद्र्यरेषेखालील) कुटुंबांना मोफत स्वयंपाकाचा गॅस कनेक्शन देऊन सरकारने केवळ महिलांच्या आरोग्याच्या सुरक्षेच्या दिशेने मोठे पाऊल उचलले नाही, तर स्वच्छ इंधनाच्या वापरालाही प्रोत्साहन दिले.
- जल जीवन मिशन: ‘हर घर जल’ अभियानांतर्गत १४ कोटींहून अधिक घरांमध्ये नळाद्वारे पाणी पोहोचवले गेले. यामुळे केवळ ग्रामीण महिलांनाच नव्हे, तर स्वच्छता आणि आरोग्यातही सुधारणा झाली.
- स्वच्छ भारत मिशन: २०१४ मध्ये ‘हागणदारीमुक्त भारत’चे स्वप्न घेऊन सुरू केलेल्या या मिशन अंतर्गत ११ कोटींहून अधिक शौचालयांचे बांधकाम झाले. हे केवळ स्वच्छतेच्या दिशेने क्रांतीच ठरले नाही, तर सामाजिक प्रतिष्ठेचे प्रतीकही बनले.
डिजिटल इंडिया आणि तांत्रिक क्रांती
डिजिटल इंडिया केवळ एक अभियान राहिले नाही, तर ते देशाच्या अर्थव्यवस्था आणि प्रशासनात क्रांतीकारी बदलांचे आधार बनले.
- युपीआय (UPI) क्रांती: मार्च २०२५ मध्ये एकट्या १,८३० कोटी डिजिटल व्यवहारांचे मूल्य २४.७७ लाख कोटी रुपये होते. हे जागतिक स्तरावर भारताचे अग्रगण्य स्थान दर्शवते.
- डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (डीबीटी): आतापर्यंत ३० लाख कोटी रुपयांहून अधिक रक्कम थेट लाभार्थ्यांच्या खात्यात पाठवली गेली, ज्यामुळे मध्यस्थांची भूमिका संपुष्टात आली आणि भ्रष्टाचारावर नियंत्रण आले.
- दूरसंचार विस्तार: देशाच्या प्रत्येक कोपऱ्यात ४जी आणि आता ५जी नेटवर्कची पोहोच, ग्रामीण भारताला डिजिटल पद्धतीने जोडण्यात यशस्वी ठरली आहे.
पायाभूत सुविधांमध्ये क्रांती
पंतप्रधान मोदींचा एक मोठा भर जागतिक दर्जाच्या पायाभूत सुविधांच्या निर्मितीवर राहिला आहे.
- राजमार्ग बांधकाम: २०१४ नंतर आतापर्यंत ९०,००० किलोमीटरहून अधिक राष्ट्रीय महामार्गांचे बांधकाम झाले.
- रेल्वे आधुनिकीकरण: १०० हून अधिक रेल्वे स्थानकांचे नूतनीकरण करण्यात आले, बुलेट ट्रेन प्रकल्पावर काम सुरू आहे आणि वंदे भारतसारख्या आधुनिक गाड्यांची सुरुवात झाली आहे.
- विमानतळ बांधकाम: ‘उडान’ योजनेअंतर्गत लहान शहरांना हवाई संपर्काने जोडले गेले. आता देशात १५० हून अधिक विमानतळे कार्यरत आहेत.
- पायाभूत सुविधांसाठी निधी: २०१४ च्या तुलनेत पायाभूत प्रकल्पांसाठी वाटप केलेल्या अर्थसंकल्पात पाचपटाहून अधिक वाढ झाली आहे.
आत्मनिर्भर भारत आणि आर्थिक विकास
कोरोना महामारीच्या काळात घोषित केलेले “आत्मनिर्भर भारत अभियान” केवळ एक घोषणा नव्हते, तर एक व्यापक दृष्टिकोन होता ज्यात उत्पादन, नवोपक्रम, निर्यात आणि रोजगार या सर्वांचा समावेश होता.
- मेक इन इंडिया (Make in India): देश आता संरक्षण, मोबाइल, सेमीकंडक्टर, फार्मास्युटिकल आणि इलेक्ट्रिक वाहन निर्मितीमध्ये आत्मनिर्भर बनण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.
- जगातील पाचवी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था: २०१४ मध्ये भारत ११ वी अर्थव्यवस्था होती, आज तो चौथ्या क्रमांकावर आहे, आणि लवकरच तिसऱ्या स्थानावर येण्याची शक्यता आहे.
- स्टार्टअप इंडिया: आज भारतात एक लाखाहून अधिक स्टार्टअप आहेत, ज्यापैकी १०० हून अधिक ‘युनिकॉर्न’ (एक अब्ज डॉलरहून अधिक मूल्यांकन असलेले स्टार्टअप) आहेत. हे नवोपक्रम आणि उद्योजकतेचे नवे युग आहे.
कृषी आणि ग्रामीण विकास
- प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (पीएम-किसान): १२ कोटींहून अधिक शेतकऱ्यांना वर्षाला ६,००० रुपयांची आर्थिक मदत मिळत आहे. आतापर्यंत २.५ लाख कोटी रुपयांहून अधिक रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झाली आहे.
- फसल बीमा योजना: या योजनेने शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाला सुरक्षा दिली आहे. कोट्यवधी शेतकऱ्यांना विमा दाव्यांतर्गत हजारो कोटी रुपये मिळाले आहेत.
- ई-नाम (e-NAM): कृषी उत्पादनांचा डिजिटल व्यापार, शेतकऱ्यांना पारदर्शक दर आणि उत्तम बाजारपेठ उपलब्ध करून देण्याचे एक मोठे माध्यम बनले आहे.
युवा शक्ती आणि शिक्षण
भारताची ६५ टक्के लोकसंख्या ३५ वर्षांपेक्षा कमी वयाची आहे. या युवा शक्तीला उत्पादक बनवणे मोदी सरकारची प्राथमिकता राहिली आहे.
- स्किल इंडिया (Skill India) : १.५ कोटींहून अधिक तरुणांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे.
- स्टार्टअप आणि स्टँडअप इंडिया (Startup and Standup India): तरुणांना स्वयंरोजगारासाठी प्रोत्साहित केले गेले, ज्यामुळे खाजगी क्षेत्रात रोजगार निर्मिती झाली.
- नवीन राष्ट्रीय शिक्षण धोरण २०२०: हे धोरण भारताच्या शिक्षण प्रणालीला जागतिक मानकांवर नेण्याचा प्रयत्न आहे, ज्यात व्यावहारिकता, नवोपक्रम आणि मातृभाषेत शिक्षणाला महत्त्व दिले आहे.
महिलांचे सक्षमीकरण
मोदी सरकारने महिला सक्षमीकरणावर विशेष लक्ष दिले आहे. यामध्ये प्रमुख आहेत – बेटी बचाओ, बेटी पढ़ाओ; महिला जनधन खाती; मातृत्व वंदना योजना; कार्यस्थळांवर सुरक्षा आणि समान संधी. या योजनांमुळे शिक्षण, अर्थव्यवस्था आणि प्रशासनात महिलांचा सहभाग वाढला आहे.
जागतिक स्तरावर भारताची प्रतिष्ठा
पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाखाली भारताचे परराष्ट्र धोरण निश्चितपणे प्रगतीशील राहिले आहे. याची उदाहरणे आहेत – जी२० चे अध्यक्षपद आणि यशस्वी शिखर परिषद; क्वाड, ब्रिक्स आणि एससीओमध्ये सक्रिय सहभाग; नैसर्गिक आपत्त्यांमध्ये आंतरराष्ट्रीय मदत; भारतीय प्रवासी समुदायाशी असलेले नातेसंबंध. पंतप्रधान मोदींच्या परदेश दौऱ्यांनी आणि सक्रिय मुत्सद्देगिरीने भारताला जागतिक धोरण निर्धारण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका मिळवून दिली आहे.
यामुळे संस्कृती, धर्म आणि वारसा यांचे पुनरुत्थान झाले आहे. मोदी सरकारने सांस्कृतिक मूल्यांच्या पुनरुज्जीवनाला नवा आयाम दिला आहे. काशी विश्वनाथ कॉरिडोर, महाकाल लोक, राम मंदिर बांधकाम लोकभावनेनुसार करण्यात आले. बौद्ध तीर्थस्थळांचा विकास आणि बुद्ध धम्माला जागतिक स्तरावर स्थापित करण्यात आले. प्राचीन ग्रंथ आणि वारसांचे डिजिटायझेशन देखील महत्त्वाचे आहे. आयुष मंत्रालयाची स्थापना आणि योगाचे जागतिकीकरण ही महानतम उपलब्धी आहे.
खेळ आणि फिट इंडिया अभियान
- खेलो इंडिया योजना (Khelo India scheme): ग्रामीण आणि शहरी प्रतिभेला पुढे आणणे.
- टॉप्स (TOPS) स्कीम: ऑलिम्पिकमध्ये संभाव्य खेळाडूंना पोषण, प्रशिक्षण आणि आर्थिक मदत.
- पॅरालिम्पिकमधील यश: भारताने अलीकडील पॅरालिम्पिक्समध्ये विक्रमी २९ पदके जिंकली आहेत.
- फिट इंडिया मोहीम: लोकांमध्ये आरोग्याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे.
कोरोना काळाचे प्रभावी व्यवस्थापन
कोविड-१९ हे एक अभूतपूर्व जागतिक संकट होते. भारतात २०० कोटींहून अधिक लसीकरण करण्यात आले, “व्हॅक्सीन मैत्री” अंतर्गत १०० हून अधिक देशांना लसी पाठवण्यात आल्या. प्रधानमंत्री गरीब कल्याण अन्न योजनेअंतर्गत ८० कोटी लोकांना मोफत धान्य मिळाले.
संरक्षण मंत्रालय
भारतीय लष्कराला लवकरच नवीन एअर डिफेन्स सिस्टीम मिळेल, QRSAM (क्विक रिएक्शन सरफेस-टू-एअर मिसाइल) शत्रूंवर कसे लक्ष ठेवेल हे जाणून घ्या.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या नेतृत्वाखाली भारताने गेल्या ११ वर्षांत विकासाचा अभूतपूर्व प्रवास केला आहे. हा प्रवास केवळ आकडेवारी आणि प्रकल्पांचा नाही, तर तो त्या परिवर्तनाची कहाणी आहे, ज्याने गरीब ते श्रीमंत, शेतकरी ते तरुण, ग्रामीण ते शहरी आणि महिला ते दिव्यांग अशा सर्वांना मुख्य प्रवाहात आणले आहे. आज जेव्हा भारत २०४७ मध्ये स्वातंत्र्याची १०० वर्षे पूर्ण करण्याच्या लक्ष्याकडे वाटचाल करत आहे, तेव्हा पंतप्रधान मोदी सरकारच्या धोरणे, हेतू आणि नेतृत्व या बदलाचे केंद्र बनले आहे. एका नव्या भारताची पायाभरणी केली गेली आहे – विकसित, आत्मनिर्भर, समावेशक आणि जागतिक भारताची. (11 years of Modi Government )
हेही पहा –
Join Our WhatsApp Community