राज्यसह देशभरात सायबर गुन्हेगारीचे (Cyber crime) प्रमाण वाढत चालले आहे. अशातच आता सायबर फसवणूक (Cyber fraud) करणाऱ्यांनी पुण्यातील सुरक्षा यंत्रणांना पुन्हा एकदा आव्हान दिले आहे. जानेवारी २०२५ ते मे २०२५ दरम्यान ‘डिजिटल अरेस्ट’चे २१ गुन्हे दाखल झाले आहेत. ज्यामध्ये एकूण ९.२१ कोटी रुपयांची फसवणूक झाली आहे. या प्रकरणांचे गांभीर्य लक्षात घेऊन पुणे पोलिसांनी एक विशेष सायबर टीम तयार केली आहे. या घोटाळ्यातील विशेष गोष्ट म्हणजे आयटी व्यावसायिक, अभियंते, प्राध्यापक आणि शिक्षक असे सुशिक्षित लोक फसवणुकीचे बळी ठरत आहेत. (Digital Arrest)
(हेही वाचा – Rafael Nadal च्या २०१७ फ्रेंच ओपन फायनलच्या रॅकेटला विक्रमी किंमत)
‘डिजिटल अरेस्ट’ घोटाळा म्हणजे काय?
या घोटाळ्यात, सायबर गुन्हेगार सीबीआय, पोलीस किंवा इतर एजन्सीचे अधिकारी असल्याचे भासवून व्हिडिओ कॉल किंवा फोन कॉल करतात. ते पीडिताला सांगतात की त्याच्यावर मनी लाँड्रिंग, सिम कार्डचा गैरवापर किंवा इतर गुन्ह्यांचा आरोप आहे आणि त्याच्याविरुद्ध अटक वॉरंट जारी करण्यात आला आहे. भीती आणि गोंधळाच्या स्थितीत, लोक घाबरतात आणि त्यांच्या शब्दांवर विश्वास ठेवतात. मग त्यांना पैशाचे व्यवहार करण्यास भाग पाडले जाते.
हाय-प्रोफाइल फसवणूक प्रकरणे
मुंबईतील एका व्यावसायिकाला ६.३ कोटी रुपयांना फसवण्यात आल्याचे एक मोठे प्रकरण समोर आले. फसवणूक करणाऱ्यांनी सीबीआय अधिकारी असल्याचे भासवून व्यावसायिकाला डिजिटल पद्धतीने अटक केली आणि बनावट मनी लाँड्रिंग प्रकरणात त्याला अडकवले. तपासानंतर, पुणे सायबर पोलिसांनी २८ वर्षीय तुषार हरिश्चंद्र वाजंत्रीला अटक केली. तो म्यूल अकाउंट (फसवणुकीसाठी वापरले जाणारे बँक अकाउंट) चालवत होता. विशेष म्हणजे त्याची पत्नी त्या गावाची निवडून आलेली सरपंच आहे.
पोलिसांचा प्रतिसाद आणि कारवाई
पुणे पोलिसांनी जनतेला जागरूक करण्यासाठी १९३० सायबर हेल्पलाइन सुरू केली आहे. जी २४×७ काम करते. अतिरिक्त पोलीस आयुक्त पंकज देशमुख यांच्या मते, कोणत्याही सायबर गुन्ह्यात पहिले काही तास (गोल्डन अवर्स) महत्त्वाचे असतात. ते म्हणाले की, आता पोलीस अधिकाऱ्यांना विशेष तांत्रिक प्रशिक्षण देखील दिले जाईल जेणेकरून ते या प्रकरणांची चांगल्या पद्धतीने सोडवू शकतील. देशमुख म्हणाले की, गुंड VPN आणि बनावट अकाउंट वापरतात, ज्यामुळे त्यांचे स्थान आणि ओळख ट्रॅक करणे कठीण होते. परंतु पोलीस आता या फेक अकाउंट ऑपरेटर्सना पकडण्याकडे विशेष लक्ष देत आहेत.
(हेही वाचा – Mumbai Airport Smuggling Case : वन्यजीव तस्करीचा भांडाफोड; बँकॉकहून परतणाऱ्या व्यक्तीच्या बॅगेत आढळले ‘हे’ दुर्मिळ प्राणी )
वाढती आकडेवारी आणि चिंताजनक परिस्थिती
गेल्या वर्षी २०२४ मध्ये पुण्यात ८१ डिजिटल अरेस्ट प्रकरणे नोंदवण्यात आली होती, ज्यामध्ये ४९.७६ कोटी रुपयांची फसवणूक झाली होती. तर २०२२ मध्ये असा एकही गुन्हा समोर आला नव्हता. २०२५ च्या सुरुवातीला २१ प्रकरणे उघडकीस आली आहेत. यावरून हे दिसून येते की हा घोटाळा वेगाने पसरत आहे. बळी पडणारे बहुतेक वृद्ध नागरिक आहेत, विशेषतः विमान नगर, बंड गार्डन, डेक्कन आणि सहकारनगर भागातील लोक आहेत. या भागात, गुंडांनी सर्वाधिक कॉल आणि फसवणुकीच्या घटना घडवल्या आहेत.
हेही पहा –
Join Our WhatsApp Community